Sołectwa - Wilks - Urząd Miejski w Miękini

Historyczne nazwy miejscowości:

• 1175 - Wilcesin, Ellende
• 1320 - Wilksin, Ellende
• 1786 - Wilxin, Ellend
• 1926 - Wilxen, Trautensee

Kalendarium:

• 1175 - Wilesin wzmiankowany jako wieś książęca. W tym samym roku nadana klasztorowi w Lubiążu jako uposażenie wraz z polami, wodami i lasami oraz innymi dobrami w okolicy.
• 1320 - książę Henryk VI bierze do swojej służby gospodarzy z Wilkszyna, płacąc im za pracę po 12 groszy polskich.
• 1335 - rejestr nuncjusza papieskiego Galharda wspomina o kościele w Wilkenow, przy czym nazwa miejscowości została poprawiona na Wilxen.
• 1352 - Miłoszyn wzmiankowano jako folwark należący do opactwa w Lubiążu, którego włodarzem był mnich Eyko.
• 1353 - Wilkszyn został włączony do księstwa wrocławskiego.
• 1472 - Opat Lubiąża jako właściciel wsi Wilkszyn i Miłoszyn, potwierdza wcześniej nadane prawa do osadnictwa na pra­wie niemieckim.
• Do końca XVIII wieku brak jest wzmianek o obu wsiach. Dopiero w 1786 roku, w opisie Śląska odnajdujemy informację o Wilkszy­nie. Wieś nadal wchodzi w skład dóbr klasztoru lubiąskiego, liczy 27 gospodarstw oraz folwark. Istnieje szkoła, działa karczma. Wymieniony jest także kościół z plebanią.
• 1785 - Miłoszyn jest małą wsią liczącą zaledwie 16 mieszkań­ców i dwa gospodarstwa. Nadal jest wsią klasztorną z należącym do opatów folwarkiem i zamkiem.
• Po sekularyzacji zakonów w 1807 roku, dobra klasztorne znalazły się pod zarządem państwa, a następnie wystawione na sprze­daż lub przekazane w dzierżawę.
• 1810 - Majątkami Wilkszyn i Miłoszyn w imieniu państwa zarzą­dza Królewski Urząd Podatkowy w Środzie Śląskiej.
• 1830 - Wilhelm Jordan kupuje Miłoszyn za sumę 17 tys. talarów.
• 1845 - folwark Wilkszyn pozostaje pod zarządem Państwa, wieś liczy 73 domy, 11 rzemieślników i 6 kupców.
• 1905 - Wilkszyn staje się dużą wsią z gospodarstwami małej i średniej wielkości. Strukturę gospodarczą tworzą warsz­taty rzemieślnicze, dom towarowy, 2 masarnie, 2 piekar­nie, funkcjonuje restauracja i 2 domy wycieczkowe "Wenzel" i "Leśny zamek".
• 1925 - na południowy wschód od Wilkszyna, w kierunku Mokrego, w przy­siółku zwanym "Neuen Siedlung" powstaje wiejska rezy­dencja w angielskim stylu, wybudowana kosztem około 2 milionów marek przez panią Briegemann, dziedziczkę fabryki obu­wia. Położony w parku pałac, zwany był „błękitną willą”. Obecnie miejsce to nazywane jest „Parkiem Geringa”.

Forma wsi:
Ulicówka z częściowo zachowanym historycznym układem owalnico­wym, z kościołem w historycznym centrum wsi. W skład sołectwa wchodzi przysiółek Miłoszyn.

Charakter zabudowy:
Zabudowa wsi jest jednorodna, tworzą ją niewielkie domy miesz­kalne, 1 kondygnacyjne, nakryte dachem dwuspadowym, w układzie szczytowym równoległym w stosunku do osi drogi. Obecnie wyremontowane, zachowały jednak gabaryty i historyczny układ działek. W swym pierwotnym kształcie pochodzą prawdopodobnie z czasów budowy kościoła, z około 2 ćwierci XVIII i połowy XVIII wieku. Niektóre z nich zachowały szczątki dekoracji elewacji i naroży.

Zabytki:

• Kościół parafialny pod wezwaniem św. Wawrzyńca, wzmiankowany w 1335 roku, obecny barokowy, wzniesiony został w 1721 roku, res­taurowany w 1909 roku, remontowany w 1963 i 1974 roku. Obiekt wzniesiony na planie prostokąta z wieżą, od zachodu, nakryty sklepieniem kolebkowym z lunetami, z prezbiterium przekrytym absydą. Wyposażenie kościoła pochodzi w całości z XVIII wieku, a do najcenniejszych jego przykładów należą freski pokrywają­ce sklepienie, przypisywane warsztatowi Willmanna, powstałe w 1721 roku. Obok kościoła figura świętego Jana Nepomucena.
• Plebania z około 2 ćwierci XVIII wieku. Budynek o zwartej bryle, z naczółkowym dachem i reliktami barokowej dekoracji fasady, położony nieopodal kościoła św. Wawrzyńca.

Ciekawostki:
Dokumenty archiwalne zachowały przekaz o sporze klasztoru w Lubiążu z braćmi Janem i Albertem Pok o jaz, położony między młynem folwarku Miłoszyn a dobrami braci Pok w stronach jazu.

Wilkszyn jest dużą wsią położoną w pobliżu Wrocławia. Podstawowe potrzeby mieszkańców zaspokajają funkcjonujące tu 2 sklepy ogólnospożywcze, szkoła podstawowa. Kursują tu miejskie autobusy.
Liczba mieszkańców:
- na dzień 28.06.2012 r. - 1188